Jubileusz Mieszkaniowego Stowarzyszenia Spółdzielczego Oficerów

W połowie 1921 roku grupa oficerów Wojska Polskiego opracowała statut spółdzielni budowlanej, która miała zaspokoić potrzeby mieszkaniowe tego środowiska na terenie Warszawy. Przyjęto nazwę „Mieszkaniowe Stowarzyszenie Spółdzielcze Oficerów” (MSSO).

27 października 1921 roku zwołano zebranie założycielskie, na którym uchwalono Statut oraz wybrano Zarząd Spółdzielni. Pierwszym Prezesem Zarządu został ppłk Mieczysław Wężyk, a Prezesem Rady Nadzorczej gen. bryg. dr Jakub Krzemiński.

Założyciele stowarzyszenia byli nie tylko działaczami spółdzielczymi, ale również odgrywali ważną rolę na forum państwowym, przede wszystkim w dziedzinie obrony narodowej i wojskowości. Do Spółdzielni należały, między innymi, osoby, które są postaciami historycznymi: Józef Piłsudski, Roman Abraham, Władysław Anders, Stefan Dąb-Biernacki, Józef Haller, Marian Kukiel, Artur Oppman, Marian Porwit , Stefan Rowecki, Walery Sławek, Stanisław Sosabowski, Kazimierz Sosnkowski, Lucjan Żeligowski i wielu innych.

Warszawski Sąd Okręgowy zatwierdził Statut i zarejestrował MSSO 11 listopada 1921 roku, tak więc 11.11.2021 roku obchodzimy setną rocznicę utworzenia Stowarzyszenia.

Od tego dnia uzyskało ono osobowość prawną i możliwość formalnego działania.
Nastąpiło to na kilka tygodni przed rejestracją innej żoliborskiej spółdzielni WSM.

Należy tu wyjaśnić, że akt w dniu 11 listopada był możliwy, gdyż dzień ten stał się państwowym Świętem Niepodległości dopiero w 1931 roku.

Jako cel Stowarzyszenie postawiło sobie budowę „dla członków domów mieszkalnych oraz dostarczanie członkom na własność zdrowych i tanich mieszkań” (art.2 Statutu).

Siedziba MSSO kilkakrotnie ulegała zmianie, a od 1927 roku nieprzerwanie mieści się przy Placu Inwalidów 10. Przed wojną zrealizowano ze środków członków kilkadziesiąt inwestycji i stąd ta część Dzielnicy nazywana jest Żoliborzem Oficerskim. 18 lipca 1922 roku rozpoczęto realizację pierwszego domu szeregowego dla 7 rodzin przy ulicy Czarnieckiego. Akt erekcyjny stwierdzał między innymi: „Działo się w Warszawie, stolicy Rzeczypospolitej Polskiej, kiedy na czele Państwa stał Naczelnik Józef Piłsudski, Wódz Naczelny Wojsk Polskich i Pierwszy Marszałek Polski… Mieszkaniowe Stowarzyszenie Spółdzielcze Oficerów …18 lipca roku pańskiego 1922 założyło Kamień Węgielny pod budowę pierwszego domu na dawnym Żoliborzu, dając w ten sposób początek nowej dzielnicy Warszawy, ku ozdobie stolicy Państwa..”

W czasie II Wojny Światowej zachowana była przedwojenna nazwa Stowarzyszenia.

Po wojnie, w 1946 roku MSSO zmieniło nazwę na „Mieszkaniowe Stowarzyszenie Spółdzielcze Żoliborz z o. o.”.

Usunięto słowo „oficerów”, a Stowarzyszenie zostało też wywłaszczone z niektórych terenów na podstawie Dekretu Bieruta.

Kontynuatorką przedwojennej organizacji jest, działająca pod obecną nazwą od maja 1987 roku, Spółdzielnia Budowlano - Mieszkaniowa „Żoliborz”.

Chociaż ubywa osób wywodzących się z rodzin, które przed wojną współtworzyły MSSO to jednak jesteśmy zobowiązani do dochowania pamięci o 100-letniej historii Spółdzielni i ludziach, którzy ją tworzyli.

Posiadanie tej wiedzy tworzy poczucie wspólnoty i buduje więzi środowiskowe.Spółdzielnia wydała książkę autorstwa Pana Władysława Klepacza, która poświęcona jest historii Spółdzielni od 1921 do 1945 roku o zaproponowanym przeze mnie i zaakceptowanym przez Autora tytule „W sercu Żoliborza”.

Józef Menes